Maasvallei en kanaal

Wilt u graag dat deze tekst voorgelezen wordt? Gebruik dan de voorleesmodule op uw smartphone. Raadpleeg hier de handleiding voor de iPhone/iPad of Android.

Miljoenen jaren geleden schuurde de “woeste” Oermaas tussen Maastricht (8 km zuidwaarts) en Maaseik (25 km noordwaarts) een vallei uit van ongeveer 10 km breed. De meanderende Maas stroomde destijds hevig en grillig noordwaarts en heeft in het hele gebied grind, zand en andere materialen afgezet.

De Maas

Vóór de 10e eeuw ontstond Rekem op een kleine verhoging in die vallei, langs een oude Maasarm. De Maas was toen een verkeersader tussen de handelsplaatsen Maastricht en Roermond, hetgeen een gunstige invloed had op Reckheim. Tot de 17e eeuw was de Maas nog niet ingedijkt en zo kon ze na een natte winter een heel andere loop nemen. Op deze manier zien we dat de dorpjes Uikhoven, Boorsem, Kotem e.a. ooit eens links en dan weer rechts van de Maas gelegen waren. De eerste dijk werd in Uikhoven aangelegd op initiatief van graaf Ernest d’Aspremont-Lynden (1628). De Maas ligt nu ongeveer 2 km oostwaarts van Rekem en vormt sinds 1839 de grens tussen België en Nederland.

Norbertinessenklooster

In de talud van de opgang naar de kanaalbrug kan je nog de resten zien van het Norbertinessenklooster, vooral de fundamenten van de kapel. Dit klooster met zijn bewoners diende de Rekemse gemeenschap gedurende zo’n 650 jaren (1140-1797). Bij opgravingen in 1972 werden deze fundamenten ontdekt.

De Zuid-Willemsvaart

Het kanaal hier heet de Zuid-Willemsvaart. Dit kanaal werd gegraven tijdens het bewind van koning Willem I (1822-1825). Het graven van het kanaal bracht heel wat bedrijvigheid en dus welvaart voor Reckheim mee. De Zuid-Willemsvaart ligt parallel met de Maas en verbindt Maastricht met ‘s-Hertogenbosch. Koning Willem was niet erg geliefd in onze contreien. Nu nog wordt een spotliedje gezongen dat uit die tijd stamt: Wij willen Willem weg, wilde Willem wijzerworden, wij wilden Willem weer

Tot de verbreding van het kanaal in 1934 lag op deze plaats een draaibrug die Rekem met Uikhoven verbond. Het huis aan de overzijde is het vroegere “Hotel Du Pont’. De draaibrug werd vervangen door de huidige vaste brug 150m zuidwaarts. De aanleg van deze brug betekende een economische achteruitgang voor Oud-Rekem, omdat het verkeer niet langer door het centrum passeerde.

Maastal und Kanal

Vor Millionen von Jahren hat die „wilde“ Maas zwischen Maastricht (8 km südlich) und Maaseik (25 km nördlich) ein etwa 10 km breites Tal ausgehoben. Die mäandrierende Maas floss damals stark und unregelmäßig nach Norden und lagerte in dem gesamten Gebiet Kies, Sand und andere Materialien ab.

Die Maas

Vor dem 10. Jahrhundert wurde Rekem auf einer kleinen Anhöhe in diesem Tal an einem alten Maasarm gegründet. Die Maas war damals eine Verkehrsader zwischen den Handelsstädten Maastricht und Roermond, was sich günstig auf die Entwicklung von Reckheim auswirkte. Bis zum 17. Jahrhundert war die Maas noch nicht eingedeicht und konnte daher nach einem nassen Winter einen völlig anderen Verlauf nehmen. Deshalb lagen die Dörfer Uikhoven, Boorsem, Kotem und andere Dörfer einmal links und dann wieder rechts der Maas. Der erste Deich wurde auf Initiative des Grafen Ernest d’Aspremont-Lynden (1628) in Uikhoven errichtet. Die Maas befindet sich heute etwa 2 km östlich von Rekem und bildet seit 1839 die Grenze zwischen Belgien und den Niederlanden.

Norbertinerkloster

In der Böschung der Zufahrt zur Kanalbrücke sind noch die Überreste des Norbertinerklosters zu sehen, insbesondere die Fundamente der Kapelle. Dieses Kloster und seine Bewohner dienten der Gemeinde Rekem rund 650 Jahre lang (1140-1797). Die Fundamente wurden bei Ausgrabungen im Jahr 1972 entdeckt.

Der Zuid-Willemsvaart

Dieser Kanal heißt der „Zuid-Willemsvaart“. Er wurde während der Regierung von König Wilhelm I. (1822-1825) ausgehoben. Der Bau des Kanals führte in Reckheim zu einem lebhaften Betrieb und Wohlstand. Der Zuid-Willemsvaart verläuft parallel zur Maas und verbindet Maastricht mit ‘s-Hertogenbosch. König Wilhelm war in unserer Gegend nicht sehr beliebt. Aus dieser Zeit stammt ein Spottlied, das noch heute gesungen wird: „Wir wollen, dass Wilhelm verschwindet. Wenn Wilhelm weiser werden würde, dann wollten wir ihn zurück“.

Bis zur Verbreiterung des Kanals im Jahr 1934 verband eine Drehbrücke Rekem mit Uikhoven. Das Haus auf der gegenüberliegenden Seite ist das frühere „Hôtel Du Pont“. Die Drehbrücke wurde durch die aktuelle feste Brücke 150 m weiter südlich ersetzt. Der Bau dieser Brücke war ein wirtschaftlicher Rückschlag für Oud-Rekem, da der Verkehr nicht mehr durch das Zentrum von Oud-Rekem passierte.

Maas Valley and Canal

Millions of years ago, the “wild and rugged” Primeval Maas between Maastricht (8 km to the south) and Maaseik (25 km to the north) scoured its way through the landscape, creating a valley that was approximately 10 km wide. At the time, the meandering Maas violently and capriciously flowed north, depositing grit, sand and other materials across the entire region.

The River Maas

Rekem sprang up before the 10th century on a minor elevation in that valley, on the banks of an ancient Maas anabranch. At the time, the river Maas acted as a traffic artery between the trading posts of Maastricht and Roermond, thanks to which Reckheim thrived. Up until the 17th century, the river Maas remained unhemmed, which meant that, after a wet winter, it could take a very different course. As a result, small villages such as Uikhoven, Boorsem, Kotem and others were situated on the left bank of the Maas at various points in time and on the right bank at other times. The first dyke was put in place in Uikhoven at the instruction of Count Ernest d’Aspremont-Lynden (1628). The river Maas currently lies some 2 km east of Rekem and has served as the border between Belgium and the Netherlands since 1839.

Norbertinessenklooster

In the talus of the slope towards the canal bridge you can still see the vestiges of the Convent of the Norbertine Sisters, especially the foundations of the chapel. The convent and its occupants served the Rekem community for some 650 years (1140-1797). These foundations were laid bare during excavations carried out in 1972.

Zuid-Willemsvaart

This canal is known as the Zuid-Willemsvaart (South Willem's Canal). The canal was dug out during the rule of King Willem I of the Netherlands (1822-1825). The digging of the canal involved a great deal of activity and therefore brought prosperity for Reckheim. The Zuid-Willemsvaart runs in parallel with the river Maas and links Maastricht and ‘s-Hertogenbosch. King Willem was not particularly popular on this side of the border. To this very day, people sing a mocking song that goes back to these times:

“Wij willen Willem weg, wilde Willem wijzer worden, wij wilden Willem weer” (which translates as ‘We want Willem out, if Willem would wisen up, we might want Willem back”)

Up until the time when the canal was widened in 1934, this was the location of a swing bridge that linked Rekem and Uikhoven. The dwelling across the river is the former “Hotel Du Pont’. The swing bridge was replaced with the fixed bridge seen today, relocated some 150 m to the south. The building of this bridge marked an economic downturn for Oud-Rekem, as traffic was diverted away from the town centre.

Vallée de la Meuse et canal 

Il y a des millions d’années, la Meuse primitive « sauvage » a creusé une vallée d’environ 10 kilomètres de large entre Maastricht (8 km au sud) et Maaseik (25 km au nord). En ce temps-là, la Meuse déployait ses puissants méandres vers le nord, déposant du gravier, du sable et d’autres matériaux dans toute la région.

La Meuse

Rekem a vu le jour avant le 10e siècle, sur un petit tertre de cette vallée, le long d’un ancien bras de la Meuse. La Meuse était alors une artère entre les villes commerciales de Maastricht et de Ruremonde, ce qui avait une influence positive sur Reckheim. Jusqu’au 17e siècle, la Meuse n’était pas encore endiguée ; après un hiver humide, elle pouvait donc changer complètement de cours. Les petits villages d’Uikhoven, Boorsem, Kotem, etc. se trouvaient ainsi tantôt sur la rive gauche et tantôt sur la rive droite de la Meuse. La première digue a été construite à Uikhoven à l’initiative du comte Ernest d’Aspremont-Lynden (1628). La Meuse coule aujourd’hui environ 2 kilomètres à l’est de Rekem et forme depuis 1839 la frontière entre la Belgique et les Pays-Bas.

Couvent des Norbertines

Dans le talus de l’accès vers le pont du canal, vous pouvez encore voir les vestiges du couvent des Norbertines, surtout les fondations de la chapelle. Ce couvent et ses habitantes ont servi la communauté de Rekem pendant environ 650 ans (1140-1797). Ces fondations ont été découvertes en 1972 lors de fouilles archéologiques.

Le Zuid-Willemsvaart

Le canal ici s’appelle le « Zuid-Willemsvaart ». Creusé sous le règne du roi Guillaume Ier (1822-1825), il a amené beaucoup d’activité et donc de prospérité à Reckheim. Le Zuid-Willemsvaart est parallèle à la Meuse et relie Maastricht à Bois-le-Duc aux Pays-Bas. Le roi Guillaume n’était pas très apprécié dans nos contrées. Aujourd’hui encore, on chante une chanson satirique qui date de l’époque :

« Wij willen Willem weg, wilde Willem wijzer worden, wij wilden Willem weer » (« Nous voulons que Guillaume parte. Si Guillaume devient plus sage, nous voulons bien qu’il revienne »)

Jusqu’à l’élargissement du canal en 1934 se trouvait ici un pont tournant qui reliait Rekem à Uikhoven. La maison sur l’autre rive est l’ancien « Hôtel du Pont ». Le pont tournant a cédé la place au pont fixe actuel 150 mètres plus au sud. La construction de ce pont a été synonyme de régression économique pour Oud-Rekem, car la circulation ne passait plus par le centre.

Naar top